Przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego
Jest to kategoria przestępstw, które są ścigane zgodnie z zasadą legalizmu wyrażoną w przepisach kodeksu postępowania karnego i ściganie ich odbywa się przy użyciu organów policyjno-prokuratorskich. Pierwszą z podkategorii tego typu są przestępstwa ścigane z urzędu. Oznacza to, że tym typie przestępstw organ policyjno-prokuratorski powziąwszy informacje o czynie zobowiązany jest do wszczęcia postępowania. W praktyce zdecydowana większość przestępstw ścigana jest w taki sposób. Drugą podkategorią przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego są przestępstwa ścigane na wniosek. W tym przypadku dla wszczęcia ścigania niezbędne jest złożenie wniosku przez osobę pokrzywdzoną, aby można było wszcząć postępowanie. Rodzaj ten obejmuje takie przestępstwa jak np. zgwałcenie, seksualne wykorzystanie zależności; kradzież, rozbój, przywłaszczenie czy też w szczególnych przypadkach – oszustwo.
Przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego
Przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego są kategorią przestępstw o niższym stopniu społecznej szkodliwości czynu. Ustawodawca w przypadku tych przestępstw decyzję o ich ściganiu pozostawia w ręku osoby pokrzywdzonej, która składa wniosek i oskarża sprawcę przed sądem.
W postępowaniu w sprawach z oskarżenia prywatnego stosuje się przepisy takie jak w postępowaniu uproszczonym. Sprawy z oskarżenia prywatnego są rozpoznawane jednoosobowo przez sąd rejonowy. Postępowanie z oskarżenia prywatnego rozpoczyna się wniesieniem prywatnego aktu oskarżenia do sądu. Oskarżycielem prywatnym jest osoba pokrzywdzona.