Czy możesz odciąć media lokatorom?

Do 2016 roku odcięcie mediów lokatorowi, w tym najemcy nie było w wystarczający sposób uregulowane przez prawo. Ustawą z 10 września 2015 roku o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy – Prawo budowlane oraz ustawy – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia został dodany do Kodeksu karnego przepis, w którym zostało stypizowane jako przestępstwo zachowanie stosowania innej przemocy niż przemoc wobec osoby uporczywie lub w sposób istotnie utrudniający innej osobie korzystanie z zajmowanego lokalu mieszkalnego (art. 191§1a k.k.).

Celem kryminalizacji tego rodzaju zachowań jest zapewnienie ochrony prawnokarnej osobom, które w wyniku stosowania wobec nich tzw. przemocy pośredniej mają utrudnione lub wręcz niemożliwe korzystanie z mieszkania. Jak podkreśla się w uzasadnieniu projektu tej ustawy: „Obserwowane są powszechnie bezkarne zachowania, takie jak: wyłączanie prądu lub ogrzewania, odcinanie dostępu do wody (…), wyjmowanie okien, zamurowywanie wejścia do mieszkania czy zamykanie pomieszczeń na kłódkę. Właściciele mieszkań pragnąc wymusić ich opuszczenie przez lokatorów, dopuszczają się zalewania mieszkań, dewastowania budynku, zanieczyszczania oraz niszczenia jego części wspólnych np. poprzez usuwanie drzwi i okien. Efektem (…) jest bezradność osób, wobec których działania takie są podejmowane oraz niemożność zwrócenia się do Policji o podjęcie interwencji, gdyż znamiona określające czynność sprawczą przestępstwa zmuszania do określonego zachowania nie obejmują już tego typu zachowań”.

Do znamion przestępstwa z art. 191 § 1 k.k. należy stosowanie przemocy wobec osoby lub groźby bezprawnej w celu zmuszenia innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia. Przepis ten nie obejmuje wypadków, gdy jest stosowana tzw. przemoc pośrednia. Sąd Najwyższy trafnie uznał, że: „«Przemoc wobec osoby» jako forma zmuszania – w rozumieniu art. 191 § 1 k.k. – może polegać tylko na bezpośrednim fizycznym oddziaływaniu na człowieka i nie obejmuje oddziaływania pośredniego (tzw. przemocy pośredniej) przez postępowanie z rzeczą”.