Jedną ze zmian wprowadzonych do Kodeksu postępowania karnego ustawą nowelizującą z 19 lipca 2019 roku, która weszła w życie 5 października 2019 roku jest dopuszczenie możliwości przeprowadzenia czynności dowodowych pod nieobecność oskarżonego lub jego obrońcy i to bez względu na jej przyczynę.
Zgodnie z intencją projektodawców zmiana ta miała przyspieszeniu postępowań karnych. W informacji Ministerstwa Sprawiedliwości dotyczącej tej zmiany podkreśla się, że jedną z przyczyn przewlekania się procesów są „kombinacje ze zwolnieniami lekarskimi”. W związku z tym ministerstwo stwierdza, że w postępowaniu karnym toczącym się według znowelizowanej procedury karnej – bez względu na przyczynę nieobecności stron – będzie można przesłuchać świadków i przeprowadzić inne dowody zaplanowane na dany termin rozprawy.
Wprowadzone zmiany niewątpliwie mogą się przyczynić do przyspieszenia postępowań karnych, jednak z uszczerbkiem dla merytorycznej trafności orzeczeń i przy naruszeniu zasady prawa do obrony.
Zgodność uregulowań przyjętych w kpk z przepisami prawa unijnego, gwarancjami wynikającymi z Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w brzmieniu nadanym im przez orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, a także z gwarancjami rangi konstytucyjnej.