Wniosek do sądu o rozstrzygnięcie o istotnych sprawach dziecka

Co do zasady władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Zasada przynależności władzy rodzicielskiej do obojga rodziców nie oznacza, że władza przysługuje im tylko wspólnie, że mogą ją wykonywać tylko razem.

Z art. 97§ 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika, że każdy z rodziców jest obowiązany i uprawniony do wykonywania władzy rodzicielskiej oraz że każdy z rodziców może samodzielnie podejmować czynności dotyczące osoby i majątku dziecka, w tym także występować w jego imieniu na zewnątrz. Gdy jedno z rodziców zostało pozbawione władzy rodzicielskiej, albo jego władza rodzicielska została zawieszona to władza rodzicielska przysługuje drugiemu z rodziców.

Władza rodzicielska powinna być wykonywana zgodnie z dobrem dziecka i interesem społecznym. Rodzice przed podjęciem decyzji w ważnych sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka powinni je wysłuchać, jeżeli rozwód umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka na to pozwala, oraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne życzenia.

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każdy z nich jest obowiązany i uprawniony do jej wykonywania. O istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają jednak wspólnie. W wypadku gdy brak między nimi porozumienia w tym względzie, rozstrzyga sąd opiekuńczy (art. 97 KRO).

To, że o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie oznacza, że rodzice obowiązani są porozumiewać się co do sposobu załatwienia poszczególnych spraw, mają też obowiązek uzgadniania ogólnego kierunku wychowania dziecka i załatwiania innych jego spraw. Dotyczy to jednak tylko spraw istotnych. Do takich spraw m.in. należą: wybór imienia dziecka, wybór szkoły i przyszłego zawodu dziecka, wyjazdu za granicę, na wakacje, zmiany obywatelstwa, decyzje co do leczenia go,  przeprowadzenia poważniejszych zabiegów medycznych i badań. Do istotnych praw dziecka zaliczono także podjęcie decyzji w sprawie złożenia wniosku o paszport dla małoletniego dziecka, a także rozstrzygnięcie o miejscu pobytu dziecka. Przyjmuje się, że do istotnych spraw dziecka w rozumieniu art. 97 KRO należy określenie sposobu zabezpieczenia płatności alimentów należnych dziecku od tego z rodziców, które wyjeżdża za granicę.

Wniosek, powinien odpowiadać ogólnym przepisom o pozwie wskazanym w treści art. 126, 128 i 187 KPC, z tą różnicą, że zamiast pozwanego należy wymienić zainteresowanych w sprawie. Wniosek składa się do sądu rejonowy wg. miejsca zamieszkania dziecka, a w braku miejsca zamieszkania – do sądu miejsca pobytu dziecka. Wnioskodawcą może tu być każdy z rodziców dziecka.  Sprawa o rozstrzygnięcie o istotnych sprawach dziecka podlega rozpoznaniu w postępowaniu nieprocesowym (art. 582 KPC).